Jak osiągnąć absolut z gałki muszkatołowej?

Tylko przyprawa? A może coś więcej? Gałka muszkatołowa swoje zastosowanie znalazła zarówno w kuchni, jak i medycynie wschodniej czy perfumiarstwie. Wszystko to dzięki wyjątkowym właściwościom zdrowotnym, a także absolutowi, który można z niej pozyskać.

Czym jest absolut?

Absolut, według słownika PWN oznacza: “byt samoistny, nieograniczony, wieczny, doskonały”. Z chemicznego punktu widzenia natomiast, jest to olejek eteryczny zawierający w sobie nic więcej, poza lotnymi związkami wonnymi. Jak go uzyskać? Aby wyodrębnić absolut, stałe lub półstałe mieszaniny zapachowe o różnej lotności muszą ulec procesom: ekstrakcji, destylacji i wymrażania.

Gałka muszkatołowa – właściwości

Warto wiedzieć, że ten aromatyczny dodatek do dań posiada nie tylko wyrazisty smak znajdujący swoje zastosowanie w wielu potrawach, ale też korzystny wpływ na zdrowie! Czemu to zawdzięczamy? Nasiona muszkatołowca korzennego to bogate źródło witamin i minerałów, takich jak:

• witaminy A, C, E
• magnez,
• mangan,
• cynk,
• żelazo,
• fosfor,
• miedź.

Ponadto, gałka muszkatołowa nie posiada żadnych kalorii i nie brakuje w niej błonnika pokarmowego. Samo zdrowie!

Gałka muszkatołowa – skład

Aż 30-55% składu gałki muszkatołowej to substancje oleiste. W nasionach tej przyprawy wyróżniamy 2 typy olejków:

• olejek eteryczny – to 5-15% gałki muszkatołowej. Choć nie jest to imponująca ilość, znajduje się w nim dużo komponentów, które chętnie wykorzystywane są w przemyśle farmaceutycznym czy kosmetycznym (zwróćcie uwagę na nuty zapachowe Waszych perfum – być może znajduje się wśród nich właśnie gałka muszkatołowa!). Głównym składnikiem olejku eterycznego z niej pozyskiwanego jest mirystycyna, która wiąże się z działaniem psychoaktywnym.
• masło muszkatowe (olej nielotny) – około 24-40% z niewielką ilością komponentów, przez co jego rola nie ma aż tak dużego znaczenia w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.  

Ekstrakcja gałki muszkatołowej – na czym to polega?

To właśnie konkrety i absoluty, zaraz po olejkach eterycznych, są najczęściej wykorzystywane w branży perfumiarskiej. Jak to działa? Izolacja lipidowych składników gałki (olejku i lipidów) możliwa jest dzięki rozpuszczalnikowi organicznemu. Po jego usunięciu, roztwór jest półpłynny i może zostać nazwany formalnie konkretem. Następnie, poprzez ekstrakcję zimnym etanolem i filtrację jesteśmy w stanie otrzymać absolut stanowiący prawdziwą esencję zapachową, a także wyizolować czystą trimirystynę.  

Konkret i absolut – jak otrzymać je z gałki muszkatołowej?

Cel: otrzymanie konkretu i absolutu z gałki muszkatołowej.

Odczynniki chemiczne:

• gałka muszkatołowa 9g,
• eter dietylowy 200ml,
• aceton 60ml.

Szkło i aparatura:

• aparat Soxhleta,
• kolba okrągłodenna 500 ml,
• chłodnica zwrotna,
• zestaw do destylacji prostej,
• zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem.

Wykonanie:

1.      Konkretu gałki muszkatołowej

9 g drobno zmielonej gałki muszkatołowej wsypuje się do gilzy ekstrakcyjnej, którą umieszcza się w aparacie Soxhleta. Do kolby okrągłodennej o pojemności 500ml wlewa się taką ilość eteru dietylowego, aby po napełnieniu całego aparatu Soxhleta w kolbie pozostało min. 100 ml rozpuszczalnika (ok. 200 ml). Po zmontowaniu zestawu reguluje się temperaturę tak, aby eter delikatnie wrzał. Ekstrakcję prowadzi się w ciągu 3 cykli. Następnie wyłącza się ogrzewanie i chłodzi się zestaw do temperatury pokojowej. Produkt ekstrakcji podlega destylacji prostej do momentu oddzielenia rozpuszczalnika od konkretu. Otrzymuje się półpłynny, żółtawy konkret gałki muszkatołowej.

2.      Absolut gałki muszkatołowej

Surowy ekstrakt rozpuszcza się w około 60 ml acetonu i delikatnie ogrzewa pod chłodnicą zwrotną. Po rozpuszczeniu mieszaninę chłodzi się, a po wykrystalizowaniu pierwszej porcji produktu umieszcza się w lodówce do dalszej krystalizacji. Wytrąconą trimirystynę sączy się na lejku Buchnera, suszy się w powietrzu i waży.

Otrzymywanie absolutu – to warto wiedzieć

W praktyce, konkret wykorzystywany jest w tym przypadku do produkcji absolutu, choć warto mieć na uwadzę, że również on znajduje swoje zastosowanie w kompozycjach zapachowych perfum. Absolut natomiast posiada dużo mocniejsze właściwości zapachowe i jest możliwy do pozyskania nawet w przypadkach, w których nie ma możliwości uzyskania olejku eterycznego. Do najbardziej cenionych należą: absolut jaśminu, fiołka czy tuberozy, natomiast absolut gałki muszkatołowej to popularny składnik perfum o nutach korzennych.